Sau phong trào di cư vào Nam, khoảng thập niên một chin sáu mươi, tôi còn bé lắm, chửa lên mười đấy ạ.
Cha mẹ định cư vùng Cái Sắn, ở đấy là xóm đạo toàn tòng, sau mấy năm làm nông vụ, nhà nhà tạm yên ổn nơi vùng đất mới, tuy mái lá vách đất trong cảnh nghèo nhập cư, nhưng sự thiếu đói không hề có, trong năm duy chỉ một vụ lúa mùa, đất đai phì nhiêu khí hậu ôn hòa, đãi ngộ kẻ tìm tự do nên cuộc sống không hề chật vật. Tôi cũng được học hành tự thuở lên năm, đổi đời rồi đấy!
Hết tháng các linh hồn, tháng mười một bắt đầu vào mùa Át, ngọn gió tây may se lạnh đã thổi toàn miền, nước vùng châu thổ cạn dần và cây lúa theo chiều ngả rạp đều xuôi một hướng, toàn cánh đồng nhất loạt lúa nghén đơm bông, ấy là thời điểm theo lịch phụng vụ khởi một niên mới, mùa Giáng Sinh lại đến…
Lũ tôi rủ nhau từ đầu tháng mười hai, làm một hang đá kính Chúa Hài Đồng, gom nhặt giấy xi-măng, giấy báo, chuẩn bị tre trúc căng khung, tíu tít cả tuần, lăng xăng í ới gọi nhau loạn xị vui đáo để, hí hoáy làm ngôi sao năm cánh phất bằng giấy bóng mờ có các tia chiếu rọi. Không có tượng nên tôi nhờ người hoa tay trổ tài vẽ vời trên giấy cứng, ảnh Chúa Hài Đồng nằm trong máng cỏ, có Đức Mẹ và Thánh Giu-se cung kính quỳ bên, thêm ba vua dâng lễ vật cùng đám mục đồng ngây ngô chiêm ngắm, lại có cả nhiều thiên thần bay lượn, Ai xem vào hết trầm trồ lại xì xèo bàn tán, ngưỡng mộ hoạ sĩ vườn.
Sân nhà tôi hôm ấy mới sáng sớm đã ồn ào náo nhiệt, đứa khiêng bàn làm bệ, thằng chặt tre trúc làm khung, đứa lấy bồ hóng trong bếp pha mỡ lợn quét lên giấy làm đá, lăng xăng nhộn nhịp quýnh quáng rộn ràng, các anh lớn vào tận Núi Sập chặt cành “đủng đỉnh” về trang hoàng cho sầm uất, cứ lao xao ngậu xị.
Mẹ tôi sáng tinh mơ đã lần ruột tượng bỏ ra mươi đồng cùng chị tôi đi chợ, chút chè thơm đãi các cụ, một chồng bánh đa, ít phong bánh và mớ kẹo cho trẻ vui vầy. Hàng xóm nghe tin cùng lục tục đào khoai sắn, đỗ lạc, chuối mắn góp phần rôm rả, lại phải có vài be rượu nếp hầu các cụ ông mới đúng lễ chứ!
Mấy ngày trước, ông anh tôi là lính bảo an mang cho một mớ bóng đèn chớp, và lô pin tép của máy truyền tin quân đội, cứ thế mà giăng cho huyền ảo…bố tôi cũng nhập cuộc chơi, mượn đâu được một đèn “măng-sông” thật luých, các cụ ông cụ bà cũng hoà mình với đám trẻ con, gật gù giúp đỡ, sân nhà tôi bỗng chốc biến thành một công trường huyên náo, đám con nít con nôi vô tình rộn rã kéo theo cả xóm. Xứ đạo ngày ấy chưa có cha quản sở, nên hầu như cả xóm tập trung nhà tôi, rộn ràng phấn khởi.
Buổi tối hôm đó khi màn đêm bắt đầu bao phủ, các chị trải chiếu khắp sân, anh tôi hì hục thắp đèn, ánh măng-sông chói loà sáng quắc, các lão ông bà láng giềng kéo sang, nhộn nhịp khác thường… Chung quanh hang đá bóng điện lập loè chớp tắt mờ ảo, bên trong nến thắp lung linh, soi hình Thánh Gia trịnh trọng, ngôi sao dẫn lối lấp lánh trang kim, toàn sân bừng lên náo nhiệt, khác hẳn bối cảnh đồng Be-lem quá khứ.
Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời…, tiếng hát đồng ca vang dậy, đêm nay mới thật là đêm, đêm huy hoàng - đêm thánh đức, Chúa Trời giáng thế làm phàm nhân ban ơn cứu độ, trẻ con chúng tôi đã làm nên kỷ niệm để đời, bà quản giáo cất kinh ngắm tắt thứ ba mùa vui giọng trong vắt như thiếu nữ, cả sân mọi người hoà theo: Ave Maria đầy gơ-ra-xi-a, Đức Chúa Dêu ở cùng bà, nữ trung gồm nhiều phúc lạ … Lời kinh suy niệm Thiên thần truyền tin kính chào mẹ Ngôi Hai mở đầu ơn cứu chuộc.
Dĩ nhiên đến phần lạc, kẹo bánh cùng ê hề nông phẩm trái cây củ quả, xóm giềng mang tới nhiều ăm ắp, các cụ ông nhâm nhi cút rượu bàn luận sấm truyền, các bà bỏm bẻm nhai trầu, những thiếu nữ chụm đầu cười rúc rich, còn lũ chúng tôi ôi thôi khỏi kể, vui mừng nhẩy cẫng.
Quá nửa đêm, sương đã xuống thật nhiều, nhưng ánh đèn luôn rực sáng, tiếng cười vui không ngớt… Khu vực miệt Ba Thê – Cờ Đỏ vẫn thanh bình không tiếng súng, chiến tranh còn mãi tận xa, lòng người dân dã bình an hòa với đất trời yên tĩnh…
…..
Cũng ngày này của năm mưoi năm sau, tôi đi giữa phồn hoa, chứng kiến nhiều hang đá vô cùng lộng lẫy, Chúa Hài đồng bụ bẫm phổng phao với tã khăn trắng muốt thơm tho, Đức Mẹ quý phái sang trọng hơn cả nữ hoàng nhân thế, còn thánh Giu-se quắc thước oai lẫm cầm trượng bảo vệ tựa Quan Vân Trường phò Lưu Hoàng Thúc, đèn hoa muôn sắc tưng bừng, trầm hương thơm bay ngào ngạt…
Đường phố quán xá đông nghẹt, nam thanh với ly rượu hảo hạng cụng ly chan chát, nữ tú quên cả mùa đông, váy ngắn vai trần nõn nà tươi mát, dung nhan lộng lẫy mà dửng dưng, vô cảm thiếu hẳn cái thần …
Bùi Nghiệp
