HỌA THƠ XUÂN HƯƠNG 3

CÁI QUẠT
 Một lỗ xâu xâu mấy cũng vừa
Duyên này tác hợp tự ngàn xưa
Chành ra ba góc da còn thiếu
Khép lại đôi bên thịt vẫn thừa
Mát mặt anh hùng khi tắt gió
Che đầu quân tử lúc sa mưa
Nâng niu ướm hỏi người trong trướng
Phì phạch trong lòng đã sướng chưa?

NS Hồ Xuân Hương

HỌA:  GIẾNG NƯỚC

Sâu sâu một lỗ lọt cho vừa

Tiên tổ moi đào tự thuở xưa

Rêu biếc chung quanh um mãi đủ

Nước trong tận đáy múc luôn thừa

Trục kêu cót két trưa đầy nắng

Thùng nói à uồm tối chẳng mưa

Đòn gánh hai đầu treo quả nước

Đổ đầy chum vại thỏa lòng chưa?

Bongtaduong

KHÔNG CHỒNG MÀ CHỬA
Cả nể cho nên hoá dở dang
Sự này có thấu hỡi chăng chàng.
Duyên thiên (1) chưa thấy nhô đầu dọc,
Phận liễu(2)  sao mà nảy nét ngang.
Cái tội trăm năm chàng chịu cả
Chữ tình một khối thiếp xin mang.
Quản chi miệng thế lời chênh lệch
Chẳng có nhưng mà có mấy ngoan.
NS Hồ Xuân Hương

(1) Hai câu này Hồ Xuân Hương chơi chữ. Chữ "thiên" là "trời", viết nhô nét phẩy lên thành chữ "phu" là "chồng".
(2) Chữ "liễu" (phận liễu ám chỉ thân con gái) thêm nét ngang thành chữ "tử" là "con".

CHỬA HOANG CHUYỆN NHỎ

Bụi đời quyến rũ cứ tay dang

Bắt mắt thay phiên tối một chàng

Khách sạn đầu giờ a đến thẳng

Vũ trường cuối cuộc vút sang ngang

Công dung mẹ nhủ ngu chi giữ

Ngôn hạnh thẩy răn dại mới mang

Từ Dũ điều hòa khi lỡ dính

Mai về tiếp tục học sinh ngoan

Bongtaduong

KINH PHÁP CÚ - PHẨM PHÁP TRỤ

Dệt thơ: Bóng tà dương

XIX.  PHẨM PHÁP TRỤ

(DHAMMATTHAVAGGA)

243.  

Lỗ mãng tục thô chẳng hiếu hòa

Đâu còn Chánh pháp bậc tu gia

Thế nên người trí cần phân biệt

Nhận rõ hai bên chính với tà

244.  

Chớ để bao giờ lỗ mãng lên

Công bình đúng phép ắt vi tiên

Trí nhân thẳng thắn từng hành động

Được gọi danh cao trụ pháp nền

245.  

Nhiều lời chẳng phải gọi là hay

An tịnh không cừu oán một ai

Bình tĩnh trì tâm đâu sợ hãi

Hiền nhân đích thực có đâu sai

246.  

Kiến thức ba hoa phỏng ích gì

Tuy rằng ít học lại tường suy

Tâm không buông thả , hồn đâu lạc

Mới chính cao nhân hộ pháp trì

247.  

Trưởng lão nào chi phải bạc đầu

Năm dài tích lũy những cao sâu

Nếu xem tuổi tác mà xưng tụng

Thì đó là suông chứ trọng đâu!

248.  

Kiến giải tâm chân trọn pháp hành

Sinh linh chẳng hại, trí điều hành

Chuyên chăm tiết chế luôn điều phục

Trưởng lão thưa rằng thực xứng danh

249.  

Tật đố Ngụy hư với ý tham

Biện tài lưu loát ẩn kiêu căng

Tuy rằng tướng mạo đoan trang đó

Chẳng phải thiện lương chớ đoán nhầm

250.  

Gọi là người trí phải minh tâm

Diệt trừ tận gốc những hận sân

Bao nhiêu hờn giận không vướng mắc

Mới thực là người hảo từ nhân

251.  

Vọng ngữ và người phá giới nhăng

Quy y thí phát có lầm chăng

Huống chi lòng dạ đầy tham dục

Sao được xem là bậc trí tăng

252.  

Chấm dứt bao điều tạo ác ngay

Dù là lớn nhỏ chẳng nên bày

Căn nguyên cắt sạch đừng tha thiết

Đáng gọi Sa môn bậc đức thầy

253.  

Khất thực tuy bưng bát bước đều

Suy nhìn chưa chắc phải Tỳ Kheo

Chỉ là nghi thức trong tôn giáo

Phân định tỏ tường bậc trí siêu

254.  

Hữu lậu bỏ đi xóa ác tình

Tu hành thanh tịnh niệm hương kinh

Chuyên tu lấy BIẾT mà vui sống

Mới thật Tỳ kheo bậc trí minh

255.  

Vô trí làm sao tịch tịnh đây

Tuệ minh sáng suốt chính danh thầy

Suy tường nội ngoại luôn thông đạt

Chính phải hiền nhân xứng đáng này

256.  

Lập kế bày mưu hại chúng sinh

Làm gì xứng đáng bậc cao minh

Tay không nhuộm máu người vô tội

Mới gọi hiền nhân đúng tận tình

257.  

 Giới luật – đầu đà chẳng thể khinh

Nghe nhiều học rộng tưởng cao minh

Chứng điều tam muội siêu quần đó

Phiền não chưa trừ chớ vội tin

KINH PHÁP CÚ - PHẨM CẤU UẾ

Dệt thơ: Bóng tà dương

XVIII.  PHẨM CẤU UẾ

(MALAVAGGA)

223.  

Ngươi giống như là ngọn lá khô

Diêm ma sứ giả cạnh bên chờ

Cận kề ngưỡng cửa đi vào chết

Lương thực tiêu queo hẳn đến giờ

224.  

Tự  lo an ổn đảo dành riệng

Trần cấu chùi lau sạch não phiền

Tinh cẩn khôn ngoan làm gấp rút

Đường hoàng lên thẳng cảnh chư Thiên

225.  

Đời sống nơi ngươi đã hết đường

Đang gần dịch bước đến Diêm vương

Lối đi nhọc mệt không nơi nghỉ

Lữ thứ hành trình thiếu hẳn lương

226.  

Tự  tìm ốc đảo ngụ cư an

Trần cấu lau chùi sạch sáng choang

Tinh cẩn khôn ngoan làm gấp rút

Đừng lùi sanh lão đáo nguy nan

227.  

Hết sát-na này đến họa thăm

Trí hiền gột rửa uế nhơ trần

Như thợ kim hoàn luôn cần mẫn

Loại trừ uế tạp ẩn trong thân

228.  

Âm dương hai cực lúc gần nhau

Lằn sét kị kim nổ đối đầu

Ác nghiệp ngươi gây quay trở lại

Dắt vào cõi dữ xuống hang sâu

229.  

Chẳng tụng làm nhơ sách tạng kinh

Lười thây làm hại cả gia đình

Biếng nhác bẩn thân và chốn ở

Hoang đàng dơ phép vệ an linh

230.  

Tà hạnh làm nhơ nữ dễ thương

Bẩn thay xan lẫn hại dâng dường

Cõi này cõi khác đều như thế

Tội ác u mê chính một đường

231.  

Nhơ cấu nhiều hàng sánh thấp cao

Vô minh cấu đó thật hơn nào

Tiêu trừ loại cách ô nhơ đó

Thanh tịnh Tỳ kheo cất bước vào

232.  

Sống không xấu hổ sống làm chi

Diều quạ chê bai phỏng ích gì

Đại đởm khoa trương cùng ngạo mạn

Dễ dàng  như thế chỉ tàn suy

233.  

Nhận ra hổ thẹn sửa trau mình

Thanh tịnh thường cầu dục lạc khinh

Khiêm tốn sạch trong đầy kiến thức

Sống nên như vậy mới ngay tình

234.  

Sát sinh- nói dối- trộm cho mình

Nát rượu- dâm ô các tội tình

Đào hố chôn vùi căn thiện bỏ

Cõi đời đang sống thật nhơ danh

235.  

Chế ngự không lo cứ ác tâm

Vậy đừng phi pháp chớ  tham lam

Sa vào địa ngục ai dìu đỡ

Thống khổ đời đời có biết chăng?

236.  

Vui vẻ tâm tin mới cúng dường

Ngược đời có kẻ ghét ganh vương

Bởi ăn chẳng được sinh ghen tị

Chẳng thể định tâm đứa lạc đường

237.  

Quyết lòng  dứt đoạn những mê say

Nhổ diệt nguyên căn ác nghiệp này

Bất kể thời gian lo tiễu khử

Định tâm thanh thản suốt đêm ngày

238.  

Tham dục lửa thiêu thật dữ dằn

Bền dai cố chấp thực tâm sân

Lưới ngu trói buộc ngu si chắc

Ái dục dòng sông thoắt đắm ngầm

239.  

Lỗi người moi dễ- lỗi mình quên

Bới móc xoay trần lột trắng đen

Lại giấu lỗi mình hơn bạc bịp

Quân bài gian lận chẳng đưa lên

240.  

Thấy lỗi người làm thật hiển nhiên

Tâm sinh nóng giận lắm ưu phiền

Quên đi bỏ hết suy tư ấy

Ảo não lo âu thoắt biến liền

241.  

Chẳng dấu vết gì giữa khí thông

Trong người ngoại đạo chẳng Sa môn

Chúng sanh thích thú điều ảo ảnh

Phật tổ làm gì có vọng không

242.  

 Chẳng dấu vết gì giữa khoảng không

Trong người ngoại đạo vắng Sa môn

Cõi đời năm uẩn đâu thường trú

Loạn động Như lai thật chẳng sờn

Bóng tà dương

KINH PHÁP CÚ - PHẨM PHẪN NỘ

Dệt thơ: Bóng tà dương

XVII.  PHẨM PHẪN NỘ

(KODHAVAGGA)

210.  

Xa lìa giận dữ diệt kiêu căng

Danh sắc buông mau chẳng buộc ràng

Tất cả không còn chi quấy nhiễu

Bao  điều khổ lụy ắt tiêu tan

211.  

Chặn cơn giận dữ nổi đùng đùng

Tựa hãm xe lao bắt phải ngừng

Thực mới người hay tài chế ngự

Ngoài ra hờ hững lỏng lơi thừng

212.  

Lấy hòa hạ giận mới hùng anh

Lấy đức hiền nhu thắng chẳng lành

Cúng quả làm xan tham gục ngã

Chân tình chiến thắng ngụy hư tan

213.  

Nói năng chân thật chẳng điêu ngoa

Không giận hờn ai sống hiếu hòa

San sẻ cho người khi thiếu thốn

Tốt lành thiện hảo đủ luôn ba

214.  

Hại người thanh tịnh quyết là không

Chế phục thân tâm sửa cõi lòng

Thì đạt đến gần nơi bất tử

Ưu bi chẳng vướng bụi trần hồng

215.  

Giác tỉnh ngày ngày chớ bỏ lơi

Chuyên chăm học hỏi gắng tu đời

Hướng về cõi Niết  mong ao ước

Trút bỏ ưu phiền dứt sạch thôi

216.  

 Thinh lặng bèn chê đứa độn đần

Nói nhiều nói ít cũng phê tràn

Làm người đố tránh câu đàm tiếu

Khó có ai vừa miệng thế nhân

217.  

Cứ bị người đời hả miệng chê

Hoặc toàn khen ngợi vỗ tay mê

Là điều quá khứ chưa từng thấy

Hiện tại tương lai chẳng có bề.

218.  

Hừng đông thức dậy hỏi tâm mình

Hành động ngay lành trí tuệ tinh

Gới hạnh giữ gìn thanh tịnh mãi

Người này kẻ trí cũng tôn vinh

219.  

Xếp hàng phẩm chất loại vàng y

Ai dám chê bai khiển trách gì

Là hạng Bà la môn chính đáng

Quần Tiên tán thưởng chẳng khinh khi

220.  

Xin đừng nóng giận thiệt vào thân

Điều phục ngày ngày chế ngự tâm

Hành ác xa lìa không bén mảng

Dùng thân tu hạnh  việc ngay lành

221.  

Xin không nóng giận nói nhiều lời

Điều phục chân thành miệng lưỡi vui

Ngôn ác xa lìa đừng vọng ngữ

Lời hay ý đẹp gởi trao người

222.  

Giữ ý xin đừng nóng giận ngay

Tinh thần chế ngự nghĩ suy hay

Hiền nhân điều phục ngôn- tâm- ý

Ba nghiệp không quên giữ lấy này!